“Ik kom zojuist uit de gevangenis”, zei een bibliotheekbezoeker mij op een dag. Hij bracht al jaren als vrijwilliger regelmatig een bezoek aan mensen in detentie. Hij vertelde enkele sterke verhalen, met inachtneming van het beroepsgeheim. Ik was onmiddellijk geïntrigeerd. Een jaar voor mijn pensionering volgde ik dan de opleiding voor vrijwilliger sociaal bezoek in de gevangenis. Het was een boeiende introductie met tal van facetten zoals (gedeeld) beroepsgeheim, uitgaansvergunning, isoleercel, mandaat, mannen 1, mannen 2, ongestoord bezoek, trajectbegeleider, psd, fatik…
Iets doen voor een ander vanuit mijn overschot aan tijd, materie en geluk sprak en spreekt mij aan. De verhalen die personen in detentie me vertellen, ondertussen een zevental mensen, zijn als het ware romans uit het leven gegrepen. Dikwijls shockerend, triest en hard. Nieuwsgierigheid kan ook een drive kan zijn. Ik ben niet enkel ‘een goeie mens’ die onbaatzuchtig zijn ding doet.
Luisteren en wat humor helpen mij om dat (anderhalf) uur met de cliënt door te brengen. Twee jaar om de veertien dagen iemand bezoeken is best veel. Sommige vrienden of familie krijgen zelfs die tijd niet. Als het klikt schept het een band, maar altijd hou ik voor ogen dat we geen vrienden worden. Er komt een einde aan de gesprekken. Soms is dit hard, soms een opluchting.
Er was die keer dat mijn twee cliënten een soort van ‘affaire’ hadden met elkaar en mij erover vertelden, zonder dat ze wisten dat ik de andere bezocht, zwijgplicht nietwaar. Totdat op een dag die vrouw doorheen de glazen deur mij zag zitten met haar geliefde en ze naar hem en mij zwaaide. Een vervelende situatie, maar met humor opgelost.
De gevangeniswereld is een parallelle werkelijkheid waar de meesten niets mee te maken hebben. Een harde realiteit, een noodzakelijk gegeven. Mij doet het nadenken over wie we zijn en wat we kunnen doen om die wereld wat leefbaarder te maken. Ik ben verre van katholiek, maar de zeven hoofddeugden hebben mij altijd aangetrokken. Eén daarvan is gevangenen bevrijden, sorry, zieken bezoeken. In sociaal bezoek combineer ik die twee.
Joris, vrijwilliger sociaal bezoeker